Dom Modlitwy w Wilmette, Stany Zjednoczone

Witajcie,

W dzisiejszym odcinku z cyklu Bahaickie Domy Modlitwy zabieram Was w podróż na kontynent Ameryki Północnej, a dokładnie do Wilmette koło Chicago, w Stanach Zjednoczonych.

Drugi w kolejności Mashriqu’l-Adhkár, Matka Świątynia Zachodu, został wybudowany w samym sercu północnoamerykańskiego kontynentu. Zainspirowani przykładem Domu Modlitwy w Aszchabadzie, Bahaici z Chicago nasunęli pomysł takiego projektu w 1903 roku i otrzymali w odpowiedzi bardzo silne wsparcie od ‘Abdu’l-Bahy. W latach 1906-1907, po kilku latach podczas których dano pierwszeństwo innym sprawom, Bahaici w Chicago zyskali poczucie wznowionego zaangażowania w ten projekt, zwłaszcza poprzez wysiłki Corinne True i poprzez wskazówki, które ‘Abdu’l-Bahá udzielił pielgrzymom, którzy odwiedzili Go na początku 1907 roku.

Poszerzające się wysiłki Bahaitów z Chicago, aby włączyć w ten projekt wszystkich Bahaitów w Ameryce Północnej doprowadziły do początków administracyjnej organizacji na skalę narodową. Zaangażowani w planowanie projektu wybrali miejsce na przyszłą Świątynię na brzegach Jeziora Michigan w Wilmette, zaraz na północ od Chicago, i w 1908 roku zaczęli nabywać tę ziemię w kilku etapach. ‘Abdu’l-Bahá położył kamień węgielny 1 maja 1912 roku podczas swojej wizyty w Ameryce Północnej. 

'Abdu'l-Baha rozdaje ziemię

W 1920 roku delegaci na coroczny zjazd narodowy Bahaitów Stanów Zjednoczonych i Kanady wybrali model konstrukcji, który został przedłożony przez kanadyjskiego architekta Louisa Bourgeoisa. 

Louis Bourgeois

‘Abdu’l-Bahá następnie zatwierdził ten wybór. Przez następne 10 lat, Bourgeois kontynuował pracę nad projektem, mieszkając w pracowni artystycznej na miejscu budowy aż do śmierci w sierpniu 1930 roku. Pracownia ta, znajdująca się na ulicy Sheridan Road pomiędzy Świątynią a Jeziorem Michigan, później została Hazíratu’l-Quds, czyli Narodowym Centrum Wiary Baha’i.

Budowa Domu Modlitwy w Wilmette odbywała się etapami, a każdy z nich napotykał na niespodziewane problemy i opóźnienia, jak również brak środków finansowych. Po pokonaniu wczesnej opozycji wobec tego projektu we wiosce Wilmette, pierwsze prace rozpoczęły się 21 marca 1921 roku. Wstępna praca na miejscu budowy ciągnęła się przez kilka lat. Konstrukcja fundamentów pociągała za sobą zanurzenie dziewięciu kesonów na głębokość około 36.5 metrów, prawieże 27.5 metrów poniżej poziomu wody w jeziorze i kanału łączącego się z posiadłością. Wybudowano wielki Hol Fundamentalny, umożliwiający Bahaitom organizowanie tam różnych wydarzeń, i wprowadzono małe ulepszenia na otaczającym gruncie. W grudniu 1926 roku Bahaici Ameryki Północnej rozpoczęli trzyletni plan, aby zebrać fundusze potrzebne na rozpoczęcie superstruktury. Przed początkiem 1929 roku udało im się uzyskać tylko połowę z czterystu tysięcy dollarów potrzebnych na budowę. Pozostała część środków została zebrana przed 31 marca 1930 roku – nadzwyczajne osiągnięcie w okresie czasu, który pamięta  krach na giełdzie papierów wartościowych w październiku 1929 roku oraz początki Wielkiej Depresji.

Shoghi Effendi ustanowił ukończenie zewnętrznej ornamentacji budynku jako jeden spośród głównych celów swojego Planu Siedmioletniego, od 1937 do 1944 roku, pierwszego z szeregu kampanii regionalnego i światowego rozwoju i szerzenia Wiary Baha’i. Chociaż przewlekły kryzys ekonomiczny, a następnie zakłócenia czasu wojennego, spowolniły postęp prac, darowizny napływały nieprzerwanie do Wilmette od Baha’itów z całego świata.  Ukończenie wewnętrznych ornamentacji oraz zagospodarowanie przestrzenne terenów były celami drugiego Planu Siedmioletniego, od 1946 do 1953 roku, w ciągu którego amerykańska wspólnota Bahaicka była odpowiedzialna za szerzenie Wiary w Środkowej i Południowej Ameryce oraz w Europie. Stanąwszy w obliczu deficytu w budżecie, który zagrażał osiągnięciu celów, w 1949 roku Shoghi Effendi wezwał do ustanowienia okresu oszczędności, który wymagał zawieszenia pewnych działań na szczeblu narodowym. W 1951 roku ornamentacja wewnętrzna została skończona przed przewidzianym terminem, i zaczęto prace nad zagospodarowaniem przestrzennego terenu. Wykończona struktura została oddana do użytku podczas kilku ceremonii 1 i 2 maja 1953 roku.

Plan głównego piętra budynku jest dziewięcioramienną gwiazdą ustawioną na okrągłym proscenium złożonego z osiemnastu schodów prowadzących w górę do dziewięciu wejść obwarowanych wysokimi kolumnami. Struktura ta – zwieńczona wdzięczną kopułą, z jej dziewięcioma udekorowanymi krawędziami łączącymi się na szczycie – ma 58,2 metry wysokości od podłogi piwnicy aż do czubka kopuły. Wewnętrzna rotunda jest otoczona krużgankami ze schodami prowadzącymi do górnego balkonu.

Najbardziej charakterystyczną cechą Domu Modlitwy w Wilmette jest jego zdobnictwo. Zarówno wnętrze, jak i z zewnętrz budynek pokryty jest pięknie udekorowanymi panelami wykonanymi z mieszanki kruszonego białego kwarcu, piasku z białego kwarcu i białego cementu. Komitet rozpatrywał takie materiały, jak lity kamień, terakotę, lub stop aluminium na zewnętrzne zdobienie Świątyni, ale odrzucił je z powodu swej niepraktyczności. Następnie John J. Earley, rzeźbiarz architektoniczny z Washington DC zaproponował użycie nowego rodzaju betonu, który mógł być odlewany w różne wymyślne kształty. W ten oto sposób wcielono plany Bourgeoisa na przezroczystą konstrukcję w życie.

Dzięki procesowi opracowanemu przez Studio Earley, wyrzeźbiono gliniane modele i użyto ich do zrobienia specjalnych odlewów gipsowych. Z tych z kolei zostały indywidualnie odlane betonowe części i uformowane wokół struktury z wysoko-węglowych stalowych prętów. Panele, które powstały w rezultacie tego procesu, a wyprodukowane w zakładach przemysłowych w Rosslyn, Virginia, były wyjmowane ze swoich odlewów w przeciągu następnego dnia. Następnie robotnicy odkrywali unikatowe kruszywo kwarcowe poprzez zdejmowanie wierzchniej, cieniutkiej warstwy pasty cementowej. Panele te są wytrzymałe na ekstremalne warunki klimatyczne. Załamują one światło, tworząc wizualnie olśniewający efekt szczególnie w kopule, ze swoją wewnętrzną jak i zewnętrzną powłoką ornamentacyjną otaczającą zakrzywioną szklaną armaturę. Konstrukcja ta pozwala na przenikanie światła dziennego do wnętrza audytorium, tworząc efekt unoszącej się siatki światła i betonu.

Zewnętrzna ornamentacja budynku splata w sobie razem kilka tematów: niebiański motyw na kopule; formy liści, pnączy i kwiatów; oraz symbole kilku wielkich religii światowych, łącznie z bahaicką dziewięcioramienną gwiazdą. Nad dziewięcioma wejściami do budynku zostały wyrzeźbione krótkie urywki z Pism Baha’u’llaha.

Wewnętrzne zdobnictwo audytorium, zaprojektowane przez Alfreda P. Shawa i wykonane przez Earley Studio, nosi w sobie ducha projektu Bourgeoisa, wtórując zewnętrznej ornamentacji tej struktury. Dziewięć urywków, innych niż te na zewnątrz, jawi się nad wewnętrznymi wejściami. Wstawiony wzór Największego Imienia, który jest oświetlany w nocy, zdobi szczyt kopuły, ponad czterdzieści jeden metrów ponad ciemnoczerwoną lastrykową podłogą. Na audytorium może zasiąść blisko 1200 ludzi. Sala Fundamentalna, znajdująca się na obszarze piwnicy, może pomieścić około 350 ludzi na spotkania lub inne programy. 

Ogrody otaczające Świątynię w Wilmette są integralną częścią budynku. Architekt krajobrazu Hilbert E. Dahl zaczął prace nad planem już w 1928 roku. Jego projekt, jeden z trzech rozważanych w 1951 roku, został wybrany po tym, jak Shoghi Effendi zalecił jego wykonanie. Dziewięć okrągłych ogrodów otacza podstawę budynku, które służą zarówno jako przestrzenie przejściowe, jak również jako miejsca na modlitwę i medytację. Każdy ogród ma swój własny unikalny charakter. Zbiorniki wodne z fontannami, klomby kwiatów, płoty, krzewy i drzewa tworzą prostą i dostojną oprawę dla Świątyni. Nieruchomości otaczające Świątynię stanowią prawieże trzy hektary (siedem arów).

Dom Modlitwy stał się dobrze znanym punktem orientacyjnym i atrakcją dla odwiedzających w rejonie Chicago, przyjmujący ponad ćwierć miliona odwiedzających w samym roku 2007. W 1978 został on zaliczony na liście Narodowego Rejestru Miejsc Historycznych, który zawiera miejsca godne ochrony.

„Miejsce Świtania Wspominania Boga” w Wilmette ma bardzo znaczące miejsce w historii Wiary Baha’i. Shoghi Effendi opisuje go jako „najbardziej uświęconą Świątynię kiedykolwiek wzniesioną przez wyznawców Baha’u’llaha oraz zwieńczenie chwały pierwszego stulecia Wiary Baha’i”, niezrównany z pierwszym „Miejscem Świtania Wspominania Boga” w Aszchabadzie lub z jakimkolwiek innym Domem Modlitwy” który powstanie w kolejnych stuleciach.